Pas op voor toxoplasmose!
Toxoplasma gondii is een eencellige parasiet die wereldwijd voorkomt bij zowel dieren als mensen. Wanneer je zwanger bent, moet je extra voorzichtig zijn met deze besmettelijke parasiet. Als je besmet raakt en de infectie wordt overgedragen op de foetus, kan dit schade aanrichten bij de baby. Dit komt echter zelden voor. Hier lees je meer over toxoplasmose.
Leestijd: 3m
Geverifieërd door Jenny Jansson
gediplomeerde verloskundige
Hoe raken we besmet met toxoplasmose?
Mensen kunnen besmet raken met toxoplasmose door vlees te eten dat niet goed of voldoende verhit is en daardoor de parasiet bevat. Katten zijn de belangrijkste gastheren van de parasiet, en besmetting kan ook plaatsvinden via kattenuitwerpselen. Bij geïnfecteerde dieren – en ook bij mensen – nestelt de parasiet zich in de spieren, de hersenen en andere organen, waar hij jarenlang kan overleven zonder problemen te veroorzaken.
Risico’s tijdens de zwangerschap
Zwangere vrouwen die niet immuun zijn voor toxoplasmose (je bouwt immuniteit op na een eerdere infectie) lopen het risico de besmetting door te geven aan de foetus. In het ergste geval kan dit leiden tot een miskraam, aangeboren afwijkingen of een congenitale toxoplasmose-infectie. Hoewel dit zeldzaam is, kan een dergelijke infectie later in het leven oog- of hersenschade veroorzaken.
In de meeste gevallen veroorzaakt toxoplasmose geen symptomen, maar sommige mensen kunnen enkele dagen last hebben van lichte koorts, hoofdpijn en spierpijn.
Veelvoorkomende besmettingsbronnen
Toxoplasma gondii wordt overgedragen via voedsel, dus het is belangrijk om tijdens de zwangerschap extra voorzichtig te zijn. De parasiet sterft wanneer voedsel wordt verhit tot 60–65°C of minimaal drie dagen diepgevroren wordt bij -18°C.
- Vlees: Lamsvlees is de meest voorkomende besmettingsbron, maar ook varkensvlees en wild kunnen de parasiet bevatten. Rundvlees is zelden besmet, maar het kan voorkomen.
- Groenten en aarde: Toxoplasma kan buiten een gastheer tot een jaar overleven en zich verspreiden via groenten die in contact zijn geweest met besmette aarde.
- Katten: Besmette katten kunnen de eieren van de parasiet uitscheiden via hun uitwerpselen. Tuinieren in aarde die mogelijk kattenuitwerpselen bevat, vormt ook een risico op besmetting.
Hoe voorkom je besmetting? – Belangrijke tips voor zwangeren
Om het risico op toxoplasmose tijdens de zwangerschap te minimaliseren, volg je deze aanbevelingen:
- Goede keukenhygiëne: Was je handen grondig voor het koken en na het hanteren van rauwe producten. Reinig snijplanken en keukengerei zorgvuldig tussen verschillende voedingsmiddelen.
- Vlees veilig bereiden:
- Verhit lams-, varkens-, rund- en wildvlees tot minimaal 60–65°C, totdat het medium gebakken is en niet meer bloederig.
- Wil je vlees minder doorbakken eten (onder 60°C)? Vries het dan minimaal drie dagen in voordat je het bereidt.
- Eet nooit rauw vlees.
- Charcuterie invriezen: Droge ham, gerookte worst, bresaola en salami moeten minstens drie dagen worden ingevroren voor consumptie.
- Fruit en groenten goed wassen: Spoel zichtbaar vuil af om het risico op besmetting te verkleinen.
Geverifieërd door Jenny Jansson
gediplomeerde verloskundige